از چاپ افست امروز بطور گسترده برای انواع چاپ کتاب، چاپ سررسید اختصاصی ، چاپ کاتالوگ، چاپ بروشور ، چاپ پوستر ، چاپ سربرگ ، چاپ کارت ویزیت ،چاپ تراکت ، چاپ ست اداری ، چاپ پاکت نامه و در کل هرچیزی که نیاز این را دارد بر روی کاغذ با تیراژ بالا که معمولا بیش از 1000 عدد یا بیشتر و با کیفیت بالا چاپ شود مورد استفاده قرار می گیرد.
دستگاه های چاپ افست بسته به مدل و یا همان نوع شرکت سازنده، سایز چاپ و تعداد رنگ بکار رفته که به اصطلاح برج های رنگ گفته می شود تقسیم بندی می شوند که بطور مختصر به شرح بعضی از آنها می پردازیم.
1- براساس سایز چاپ
ابعاد دستگاه ها نیز بر این اساس سایز چاپ متفاوت می باشند. دستگاه هایی که برای چاپ افست بکار می رود، چاپ هایی با سایزهای 5*35 سانتيمتر تا 100*70 و یا حتی در موارد محدودی تا سايز 140 *100 مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این نکته بسیار حائز
اهمیت است که به علت وجود دستگاههاي با ابعاد مختلف بايد دقيقا محاسبه شود كه كار چاپي ما با كدام يك از اين دستگاهها به صرفه تر می باشد زیرا که هرچه تیراژ چاپ بالاتر ، از نظر اقتصادی به صرفه تر می باشد.
بعنوان مثال کاری که با ابعاد 25×35 و تيراژ 10000 باشد را می توانیم هم با دستگاه 50 ×70 بصورت دو دور و هم با دستگاه 100×70 بصورت يك دور چاپ کنیم. كه چاپ با دستگاه 100×70 بسیار به صرفه تر می باشد. البته باید هزینه زینگ و فیلم نیز در نظر گرفته شود.
2- بر اساس تعداد رنگ دستگاه
دستگاه ها معمولا بصورت تک رنگ، دوررنگ ، چهاررنگ ، پنج رنگ ، شش رنگ ، هشت رنگ و … که شرکتهای سازنده براساس نیاز شما می تواند تعداد رنگهای آنها را نیز بیشتر بکند. در چاپ افست هر رنگ به بطور جدا گانه بر روي كاغذ چاپ ميشود و در نهایت عمل تركيب رنگ بر روي كاغذ صورت ميگيرد.برخي از دستگاه هاي چاپ افست داراي يك ستون(برج) رنگ هستند يعني در هر بار مكش كاغذ فقط مي توانند يك رنگ را روي كاغذ چاپ كنند.اما بطور کلی برای چاپ کارهای تمام رنگی از ماشین های چاپ چهار رنگ اصلی مورد استفاده قرار می گیرد. یعنی به اصطلاح دارای چهار برج رنگی می باشد که می تواند طیف وسعی از رنگ ها را بر روی کاغذ چاپ کند. که هر برج رنگ توانایی چاپ یک رنگ از چهار رنگ اصلی را داراست. به این چهار رنگ به اصطلاح CMYK گفته می شود. این حروف اختصار نام چهار رنگ اصلی به زبان آلمانی است، که با استفاده از این چهار رنگ همه رنگ ها ساخته می شوند که این رنگ ها شامل چهار رنگ فیروزه ای یا سایان (Cyan)ارغوانی یا مجنتا (Magenta) رنگ زرد یا یلو (Yellow) و رنگ سیاه یا کلید(Black or key) می باشد.در چاپ افست ما می توانیم از یک برج رنگی دستگاه، 10 طیف رنگی مختلف چاپ کنیم. در ماشينهاي چاپ افست براي هر رنگ يك ستون چاپ كه متشكل از سيلندر بستن زينك و غلطك هاي رنگ می باشد.تعداد رنگ های بکار رفته در ماشین چاپ، دارای کاربردهای متفاوتی نیز می باشند، مثلا چابگر های تک رنگ برای چاپ متن کتاب ، چاپ سربرگ، چاپ پاکت نامه و … بکار می رود و ماشین های چاپ دو رنگ برای متن هایی که معمولا دو رنگ هستند و یا چاپ سررسید هابکار می رود. البته دیده شده برای چاپ کارهای تمام رنگی، از ماشین های تک رنگ هم نیز استفاده شده است که این روش غالبا مورد رضایت قرار نمی گیرد زیرا که هر بار باید یک طیف رنگی آن چاپ شود که این امر سبب بروز هرچه بیشتر خطا در کار می شود.
نحوه کار چاپ افست
تكنولوژي چاپ افست تا حدودی پيچيده می باشد. در اين ماشین برای چاپ هر رنگ بر روي كاغذ از سه استوانه ي اصلي استفاده میشود. به دور غلطك اول صفحه اي فلزی از جنس آلومينيوم كه به آن پليت يا زينك ميگويد پيچيده می شود. اين صفحه ی فلزی قبلاً در واحدپيش از چاپ موسوم به ليتوگرافي ساخته شده است. در ليتوگرافی فايلی كه برای چاپ ارسال شده است به چهار رنگ تشكيل دهنده ی آن (CMYK) تقسيم می شود و این رنگ ها بر روی سطح ورقه ی آلومينيومی چاپ ميشود. جنس سطح زينك به گونه ايست كه به هيچ عنوان مركب را به خود جذب نميكند اما آب را به خود جذب می کند. جنس بخش پليمری دقيقاً برعكس عمل مي كند يعني مركب را جذب كرده و آب را به خود جذب نمی كند. غلطك زينك بسته به تصويری كه با مواد پليمری بر سطح آن نقش بسته مركب را از غلطك جذب می كند و در ساير بخش ها فقط مرطوب می شود. سپس اين رنگ جذب شده را به غلطك پايينی كه از جنس لاستيك می باشد منتقل می كند اين غلطك هم بر روی كاغذ ميچرخد و مركب را به سطح كاغذ منتقل می كند. غلطك زيرين وظيفه ی فشار دادن كاغذ به غلطك لاستيكی را بر عهده دارد.
نحوه قیمت گذاری در چاپ افست
معمولا قیمت های کار چاپی بر اساس دورماشین چاپ تعیین می گردد، یعنی از یک برگ الی 5000 برگ یک دور ماشین محاسبه می گردد و قیمتشان یکی می باشد و 5000 برگ به بالا هر 1000 برگ یک قیمت و یا قیمت گذاری بصورت پلکانی انجام می گیرد: از یک برگالی 2000 برگ، از 2000 برگ الی 3000 برگ، از 3000 برگ الی 4000، از 4000 برگ الی 5000 و از 5000 برگ به بالا هر کدام یک قیمت، قیمت گذاری ها متفاوت است و بسته به سیستم هر چاپخانه این قیمت گذاری ها تعین می شود. همچنین این نکته حائز اهمیت میباشد که با توجه به اينكه هزينه ي ساخت زينك نيز ثابت می باشد یعنی از یک برگ تا 5000 برگ هزینه ثابت می باشد پس در نتیجه به تيراژ كار بستگي پيدا نميكند یعنی با افزايش تيراژ چاپ هزينه ی چاپ هر برگ كاهش می يابد.به همين دليل از چاپ افست برای چاپ درتيراژ های پايين استفاده نمی شود.هر چه سایز ماشین چاپ بزرگتر قیمت دستمزد کار چاپی آن نیز بیشتر می گردد، بنابراین شخص سفارش دهنده باید سایز کار و تیراژ آن را مد نظر قرار بدهد، بطور مثال: یک کار چاپی در سایز A4 با تیراژ 500 هزار نسخه را می توان هم با ماشین یک ورقی چاپ کرد و هم باماشین دوورقی، با توجه به اینکه یک دستگاه کار چاپی 5000 نسخه است پس در ماشین دوورقی دو برگ همزمان چاپ میشود که تیراژ نهایی ما 250,000 برگ است که اگر تقسیم بر 5000 برگ کنیم، 50 دستگاه کار چهاررنگ یک وررقی می شود با فرض اینکه هر دستگاه چاپ چهاررنگ یک وررقی 100,000 تومان باشد جمع آن مبلغ 5,000,000 تومان می شود، حال اگر همین کار در یک ماشین چاپ دوورقی انجام شود در هر چاپ چهار برگ همزمان چاپ می شود که تیراژ نهایی ما 125,000 برگ می شود که اگر تقسیم بر 5000 برگ کنیم، 25 دستگاه کار چهاررنگ دوورقی می شود، با فرض اینکه هر دستگاه چاپ چهاررنگ دو وررقی 160,000 تومان باشد مجموعا مبلغ 4,000,000 تومان می شود، پس با توجه به محاسبات گفته شده می توانیم بگوییم یک کار A4 در تیراژ 500 هزار برگ را اگر با یک ماشین چاپ دوورقی چهاررنگ چاپ کنیم با صرفه تر است، حال اگر همین کار در تیراژ 10 هزار برگ بود نتیجه ای را بر خلاف محاسبه انجام شده را می دهد.
